AKTUALNOŚCI

30.10.2024

Miło nam poinformować, że ukazały się dwa artykuły prof. dr hab. Ireny Dżurkowej-Kossowskiej w czasopiśmie Open Access ARTS:

1. Prof. Irena Dżurkowa-Kossowska opublikowała w czasopiśmie Open Access „ARTS” 2024, Volume 13, Issue 5, 155, artykuł The Cultural Mediator between the North and the South, the East and the West: The 1930 Official Exhibition of Austrian Art in Warsaw.

 https://www.mdpi.com/2076-0752/13/5/155

Artykuł dotyczy polsko-austriackich relacji politycznych, dyplomatycznych i artystycznych widzianych w kontekście oficjalnej polityki kulturalnej Republiki Austriackiej i priorytetów rządu Drugiej Rzeczypospolitej w latach 1930. Za czasów gabinetu Johannesa Schobera, kontakty w sferze kultury zostały uregulowane obustronnymi umowami z rządem w Warszawie, czego znaczącą egzemplifikacją stała się wystawa sztuki austriackiej, zorganizowana w maju 1930 r. w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych.  Rejestr zaprezentowanych wówczas dzieł sztuki był imponujący; obejmował 474 prace 100 artystów. Dla podkreślenia nowej, post-habsburskiej ery w funkcjonowaniu austriackiej państwowości, ramę chronologiczną ekspozycji wyznaczały lata 1918-1930. Była to trudna i burzliwa dekada w historii Austrii, która utraciwszy w wyniku postanowień Traktatu Wersalskiego przeważającą część terytorium i populacji austro-węgierskiej monarchii, znalazła się na skraju głębokiego kryzysu finansowego i gospodarczego. Dyplomacja kulturalna rządu Schobera zmierzała jednak do pokonania politycznej izolacji kraju i przywrócenia Wiedniowi znaczącej pozycji na międzynarodowej scenie kulturalnej. Analiza scenariusza wystawy w Zachęcie i towarzyszącej pokazowi promocyjnej retoryki służy przedstawieniu przyjętej przez organizatorów wydarzenia strategii auto-prezentacji nowej Austrii. Dobór materiału wizualnego miał świadczyć o otwartości Austriaków na inne nacje i kultury. Równie istotne dla dyskursu jest omówienie krytycznej recepcji ekspozycji ze strony warszawskich recenzentów, których komentarze były na ogół zbieżne z interpretacją austriackiej sztuki zawartą w katalogowym eseju autorstwa Hansa Tietze’go. Tietze był wybitnym przedstawicielem Wiener Schule der Kunstgeschichte, dobrze znanym w akademickich kręgach w Polsce autorem rozprawy Die Methode der Kunstgeschichte (1913), zainteresowanym ponadnarodowymi trendami artystycznymi. Studium wskazuje, iż wystawa 1930 r. stanowiła kulminację polsko-austriackich relacji w okresie międzywojennym. Zapowiedź nowego otwarcia we wzajemnych kontaktach i interesach obu państw, nowo ukonstytuowanych na mapie Europy po 1918 r., nie spełniła się; szanse zniweczyła nacjonalistyczna polityka Bundesstaat Österreich, realizowana po ustąpieniu rządu Schobera, i, ostatecznie, Anschluss Austrii do Niemiec w 1938 r.

2. Dzięki finansowemu wsparciu uzyskanemu w konkursie IDUB “Publikacje”, prof. Irena Dżurkowa-Kossowska opublikowała w czasopiśmie Open Access − „ARTS" mdpi 2024 13 (5), 145 − artykuł Archetypal Load of Tension: Idiosyncratic Idioms of Surrealism Created by Aleksander Krzywobłocki and Margit Reich-Sielska in the 1930s in Lviv.

Website: https://www.mdpi.com/2076-0752/13/5/145
PDF Version: https://www.mdpi.com/2076-0752/13/5/145/pdf

W artykule przeanalizowany został wkład Aleksandra Krzywobłockiego (1901-1979) i Margit Reich-Sielskiej (1900-1980) - dwojga członków lwowskiej grupy „artes” - w ponadnarodowy nurt surrealizmu. Ich międzywojenna twórczość, osadzona w środowisku będącym najbardziej spójną grupą o surrealistycznym profilu w historii sztuki polskiej, z czasem zatarła się w pamięci kolejnych pokoleń historyków i krytyków sztuki, zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami. W celu określenia wyróżników artystycznych postaw Krzywobłockiego i Sielskiej, głęboko zakorzenionych w kulturowym krajobrazie Galicji lat 1930., niniejsze case study interpretuje prace lwowian zarówno jako przejawy awangardowego milieu Lwowa, jak i jako unikalną cząstkę ekspansywnego surrealizmu. Dzięki zastosowaniu aparatu metodologicznego opartego na zasadach intertekstualności i relacjonizmu, ich dorobek artystyczny prezentowany jest w sieci trans-lokalnych i trans-regionalnych powiązań. Odwołując się do prac surrealistów działających w różnych ośrodkach europejskich, autorka zestawia aranżowane fotografie i fotomontaże Krzywobłockiego oraz fotokolaże Sielskiej z eksperymentami innymi twórców ruchu, aby ukazać zarówno podobieństwa, jak i różnice w wykreowanym języku plastycznym. Umieszczając artystyczne profile lwowian w kontekście różnorakich modalności surrealizmu jako policentrycznego ruchu oraz w specyficznym środowisku kulturowym Lwowa – miasta wieloetnicznego, wielokulturowego i wielowyznaniowego – autorka argumentuje, że twórcze postawy Krzywobłockiego i Sielskiej można sklasyfikować jako „alternatywny surrealizm” (Partha Mitter 2008). Ich hybrydowe środki ekspresji, rozwinięte na peryferiach europejskich centrów artystycznych, wyróżnia przede wszystkim „archetypowy ładunek napięcia”, jak określił to Krzywobłocki, pisząc o ciągłym poszukiwaniem archetypicznych treści, które zostały utracone we współczesnym świecie.

24.11.2023

Miło nam poinformować, że prof. dr hab. Irena Kossowska opublikowała trzy międzynarodowe publikacje:

I. Kossowska, O Wilno, miasto niezrównanego wdzięku i barw czarodziejskich, gdzie twoje malarstwo! / Oh, Vilnius, City of Unparalleled Charm and magical Colours. Where is Your Art of Painting!, w: „Wilno, Vilnius, Vilne, 1918−1948. Jedno miasto – wiele opowieści / One City – M.y Stories”, red. G. Jankevičiūtė, A. Szczerski, kat. wyst., Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków 2023, s. 67−73. ISBN: 978-83-7581-422-4;

I. Kossowska, The Strategy of Self-Presentation: The 1930s Official Exhibitions of Austrian and Hungarian Art in Warsaw, in: „Art and the State in Modern Central Europe (18th – 21st Century)”; eds. J. Alviž, D. Damjanović, J. Nestić, and J. F. Walton. Zagreb: Faculty of Humanities and Social Sciences, University of Zagreb, Croatia FF-press, p. 21−34; ISBN: 978-953-379-048-0: 30-45;

I. Kossowska, Alienated émigré in Paris: The residue of the trauma of World War II in the art of Józef Czapski, in: „Motion: Migrations”, 35^th CIHA World Congress, São Paulo, Brazil, 13^th−18^th September 2020, Comité International d’Histoire de l’Art – CIHA, Comitê Brasileiro de História da Arte – CBHA, ed. C. Mattos Avolese, Hong Kong: VASTO Edições, 2023, p. 356−374. ISBN: 978-85-93921-02-5.

więcej na ich temat:

http://www.ciha.org/content/motion-migrations-proceedings-35th-world-congress-art-history

https://art.umk.pl/wiadomosci/?id=32012 

 21.11.2023

Prof. dr hab. Irena Dżurkowa-Kossowska czynnie uczestniczyła w dwóch międzynarodowych konferencjach.

Pierwsza z nich to konferencja pt. „Understanding Displacement In Visual Art and Cultural History: 1945 to Now”, która została zorganizowana przez University of Manchester, Manchester Art. Gallery, Arts and Humanities Research Council, The Centre for the Cultural History of War oraz The Whitworth. Debata odbyła się na uniwersytecie w Manchesterze w dniach 24-25 października 2023 r.  Prof. Kossowska wygłosiła referat pt. “’An Expression of a Dark Experience’: War Trauma and Forced Displacement In the Art and Writing of Józef Czapski”. Konferencja zgromadziła dyskutantów zajmujących się kwestiami migracji wojennej, politycznej i ekonomicznej od czasu zakończenia drugiej wojny światowej  po dzień dzisiejszy, konfrontujący nas z dramatycznym zagadnieniem wojennego uchodźstwa i migracji uwarunkowanej problemami egzystencjalnymi.  Konferencja towarzyszyła wystawie „Traces of Displacement” zorganizowanej w galerii The Whitworth (katalog wystawy do pobrania w formacie PDF).

Druga konferencja, zatytułowana „Surrealisms 2023: Houston”, odbyła się w dniach 09-11 listopada 2023 r. w Houston w Teksasie.   Debata  została zorganizowana przez International Society for the Study of Surrealism (ISSS); Museum of Fine Arts, Houston; The Menil Collection; The University of Houston I Rice University. Panele odbywające się w ciągu trzech dni symultanicznie po trzy, zgromadziły dużą rzeszę historyków sztuki, kulturoznawców, filmologów, muzealników, kuratorów wystaw i artystów z kilku kontynentów – Ameryki Północnej, Ameryki Łacińskiej, Afryki, Australii, Europy i Azji. Tegoroczna konferencja była kolejną edycją cyklicznie odbywających się dyskusji aktualizujących badania nad surrealistycznym nurtem i jego kontynuacją, prowadzone w ponadnarodowym gronie specjalistów.  Prof. Kossowska wygłosiła  podczas debaty referat pt. „Idiosyncratic idioms of Surrealism In interwar Lviv: Aleksander Krzywobłocki and Margit Reich-Sielska”.  

29.09.2023