Zainteresowania naukowe i działalność naukowo-badawcza

Moje zainteresowania badawcze oraz publikacyjne dotyczą zagadnień związanych z kulturą artystyczną w obrębie XX-wiecznej polskiej i europejskiej sztuki nowoczesnej; zwłaszcza polskiej sztuki i polskiego życia artystycznego na emigracji w latach 1939–1989, w tym szczególnie:

• twórczości plastycznej artystów tak zwanego Polskiego Londynu 1945–1989: Szkoła Malarstwa Sztalugowego i Grafiki Użytkowej Mariana Bohusza-Szyszki; Wydział Sztuk Pięknych PUNO; Zrzeszenie Polskich Artystów Plastyków w Wielkiej Brytanii APA) i innych polskich związków, szkół, stowarzyszeń i grup artystycznych w Wielkiej Brytanii po drugiej wojnie światowej;
• dziejów polskich i obcych galerii sztuki współczesnej na emigracji a szczególnie w Wielkiej Brytanii, zwłaszcza Drian Galleries, Grabowski Gallery, Centaur Gallery;
• twórczości polskich artystów na Bliskim i Środkowym Wschodzie, Egipcie i we Włoszech (1942–1947);
• sztuki włoskiej XX wieku — szczególnie środowiska artystycznego Mediolanu (w tym Triennale di Milano i Attilio Alfieri) oraz Rzymu (Accademia di Belle Arti);
• twórczości artystów polskiego pochodzenia na Litwie, szczególnie Roberta Bluja;
• badań związków sztuki i turystyki;
• polskiego szkolnictwa wyższego poza granicami Polski po 1939 roku oraz związków plastyki z literaturą, muzyką i religią w procesach edukacyjnych.

 Badania nad polską sztuką na emigracji prowadzę w krajach europejskich i pozaeuropejskich od 1989 roku. Oparte są one przede wszystkim na kwerendach archiwalnych (zarówno w archiwach państwowych jak i prywatnych) oraz na studiach zbiorów dzieł sztuki zgromadzonych w muzeach, galeriach sztuki współczesnej i kolekcjach prywatnych. Głównym obszarem moich zainteresowań jest polska diaspora artystyczna na terenie Wielkiej Brytanii. Szczegółowe studia dotyczą przede wszystkim twórczości plastycznej malarzy, rzeźbiarzy i grafików tzw. polskiego Londynu.

Poza Wyspami Brytyjskimi, od początku lat 90. XX wieku, mój obszar badawczy związany z polską emigracją artystyczną, poszerzyłem m.in. o Włochy, Australię oraz kraje Bliskiego i Środkowego Wschodu, a szczególnie Liban, gdzie w bejruckiej Akademii Sztuk Pięknych ALBA oraz w Uniwersytecie Amerykańskim w latach 1942–1952 studiowali polscy artyści, skupieni wpierw w szeregach Armii Polskiej na Wschodzie a następnie w 2 Korpusie generała Władysława Andersa. W ostatnich latach, pole swoich zainteresowań poszerzyłem również o twórczość artystów polskiego pochodzenia na Litwie.

Większość moich publikacji stawia za cel przywrócenie polskiej XX-wiecznej historii sztuki (wpierw – poprzez rozpoznanie, a następnie systematyczne opracowywanie i krytyczną ocenę), nieobecnych do 1989 roku w fachowej literaturze, dokonań twórczych (szczególnie w zakresie plastyki), będących dziełem polskich artystów tworzących na emigracji – tak w krajach europejskich jak i pozaeuropejskich, a także określenie ich roli i udziału we współtworzeniu dziejów plastyki w krajach, które stały się ich nowymi ojczyznami.

 Mój dorobek naukowy za lata 1987–2020 liczy ponad 200 pozycji, w tym ponad 40 książek (autorskich, współautorskich, redagowanych, współredagowanych). Wybrane: Polska sztuka na emigracji w londyńskiej kolekcji Matthew Batesona, Warszawa 2020; Eweliny Bluj piksele praskiej rzeczywistości. Roberta Bluja pejzaż miejski przed epoką koronawirusa, Warszawa 2020; Domy Nadziei i Miłosierdzia, Warszawa-Toruń-Wilno 2020; Artyści niepodległościowi poza Polską, Warszawa 2020; Emanacje profesorowi Jerzemu Malinowskiemu w 70. urodziny (współred.), Warszawa 2020; Z Armii Andersa do Armii Izraela : drogi żydowskich żołnierzy Wojska Polskiego do niepodległego Izraela (współred.), Warszawa 2020; Zbiory im. Olgi i Tadeusza Litawińskich w Muzeum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1991; Marian Bohusz-Szyszko 1901–1995. Życie i twórczość, Lublin 1995; Attilio Alfieri a malarstwo włoskie XX wieku, Lublin 1997; Polskie galerie sztuki w Londynie w drugiej połowie XX wieku, Lublin-Londyn 2003; Hospicja Nadziei-Hospices of Hope (współred.), Warszawa-Londyn 2004; Wojciech Falkowski. Malarstwo. Painting, Lublin 2005; Turystyka jako dialog kultur (współred.), Warszawa 2005; Bariery kulturowe w turystyce (współred.), Warszawa 2007; Halima Nałęcz, Toruń-Londyn 2007; Dziedzictwo przemysłowe Mazowsza i jego rola w turystyce (współred.), Warszawa 2008; Człowiek w podróży (współred.), Warszawa 2009; Węgrów i ziemia liwska. Perły kultury i atrakcyjność turystyczna (współred.), Warszawa 2009; Ryszard Demel. W drodze do tajemnicy światła, Toruń 2010; Labor Omnia Vincit. Studia z zakresu muzealnictwa, turystyki, sztuki i ochrony zabytków (współred.), Warszawa 2010; Słowa, obrazy, dźwięki w wychowaniu, (współred.), Warszawa 2011; Baśń w terapii i wychowaniu, (współred.), Warszawa 2012; Aksjologia podróży, (współred.), Warszawa 2012; Sztuka w poczekalni. Studia z dziejów plastyki polskiej na emigracji 1939–1989, Toruń 2012; Bluj. Przestrzeń i figura, Wilno 2012; Artyści Andersa. Continuità e novità, Warszawa-Toruń 2013; Inspiracje folklorem w kulturze i edukacji. W dwusetną rocznicę urodzin Oskara Kolberga, (współed.), Warszawa 2014; Artyści Andersa. Continuità e novità, wyd. II, Warszawa 2014; Miasto snów. Robert Bluj. Malarstwo, Wilno 2015; Art of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland & Republic of Ireland in 20th–21st Centuries and Polish–British & Irish Art Relation (współred.), Toruń 2015; Sztuka polska 1945–1970 (współred.), Toruń 2015; Artyści Andersa. Continuità e novità, wyd. III, Warszawa 2016; (Nie)chciana tożsamość (współred.), Toruń 2016; Artyści Andersa. Uratowani z „nieludzkiej ziemi”, Warszawa 2017; Stanisław Frenkiel (1918–2001). Katalog prac ze zbiorów Muzeum Uniwersyteckiego w Toruniu, Toruń 2017; Paris et les artistes polonais / Paris and the Polish Artists 1945–1989 (współred.), Toruń 2018; 

Najważniejsze publikacje w 2020 roku (książki, wernisaże, wywiady, audycje, filmy)

Książki:

1. Jan Wiktor Sienkiewicz, Polska sztuka na emigracji w londyńskiej kolekcji Mattew Batesona/Polish art. in exile in Matthew Bateson’s London collection, Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Polonika, Warszawa 2020.

Informacja o książce: "Stowarzyszenie Wspólnota Polska" (wspolnotapolska.org.pl)

2. Tomasz Głowiński, Daniel Koreś, Witold Mędykowski, Jan Wiktor Sienkiewicz, Z Armii Andersa do Armii Izraela: drogi żydowskich żołnierzy Wojska Polskiego do niepodległego Izraela/From Anders' Army to the Israeli Army: the ways leading the Jewish soldiers of the Polish Army to independent Israel, Towarzystwo Projektów Edukacyjnych, Instytut Adama Mickiewicza, Warszawa 2020.

Informacja o książce: Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" – posty | Facebook

3. Dwa godzinne filmy/reportaże – rozmowy Jana Wiktora Sienkiewicza z urodzonym w 1925 roku artystą Leonem Piesowockim, zrealizowane w ramach cyklu „Historia mówiona”.

Leon Piesowocki w 1946 roku po przeniesieniu się z Armią Andersa do Wielkiej Brytanii, zamieszkał w Londynie, gdzie był współinicjatorem i członkiem awangardowej Grupy 49. Potem przeniósł się do malutkiej miejscowości koło Montelimar, nieopodal Lyonu. Tutaj mieszka do dzisiaj.

Część wywiadu można obejrzeć tutaj: https://tiny.pl/r5kvt.

Więcej na: https://fb.watch/337D6GegWd/

4. Jan Wiktor Sienkiewicz, Domy Nadziei i Miłosierdzia, Warszawa-Wilno 2020.

5. Miasto z widokiem na...Przemyśl, Wilno, Warszawa. Od 28 października w budynku głównym Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej oglądać można nową wystawę czasową pod tytułem "Miasto z widokiem na..." Przemyśl, Wilno, Warszawa trzy odsłony miasta". Wystawie towarzyszy katalog autorstwa Jana Wiktora Sienkiewicza.

Więcej informacji o wystawie można przeczytać na stronie: https://mnzp.pl/pl/node/1180 oraz na profilu Organizatora oraz na facebooku

6. Wystawa kalifornijskiej Grupy Krak-Art Group. Muzeum im. Pułaskiego w Warce.

Więcej informacji o wystawie można przeczytać na facebooku

7. Jan Wiktor Sienkiewicz, Artyści Niepodległościowi poza Polską, Warszawa 2020.

Także seminarium o tym samym tytule: Seminarium Naukowe "Poza Kanonem: Polska Sztuka na Emigracji" - Evenea.pl

8. Michał Jackowski. Rzeźba – Wspólnota Wartości: https://www.facebook.com/.../videos/232556464934110Jackowski

Sculpture/Michał Jackowski Rzeźba: Community of Values/Wspólnota Wartości. Zamek w Pułtusku, 21.12.2020

Kurator wystawy: prof. dr hab. Jan Wiktor Sienkiewicz

Organizatorzy: Stowarzyszenie "Wspólnota Polska", Kancelaria Prezesa Rady Ministrów

Otwarcie wystawy odbyło się w ramach Forum Polonijnych Przedstawicieli Kultury i Ruchu Artystycznego:

PROJEKT FINANSOWANY ZE ŚRODKÓW KANCELARII PREZESA RADY MINISTRÓW W RAMACH ZADANIA PUBLICZNEGO DOTYCZĄCEGO POMOCY POLONII I POLAKOM ZA GRANICĄ

Informacja o wystawie: "Stowarzyszenie Wspólnota Polska" (wspolnotapolska.org.pl)

9. Forum Kultury i Ruchu Artystycznego, Pułtusk 18–19 grudnia 2020: "Stowarzyszenie

Wspólnota Polska" (wspolnotapolska.org.pl).

SUKCES MEDIALNY FORUM POLONIJNYCH PRZEDSTAWICIELI KULTURY I RUCHU ARTYSTYCZNEGO 2020 "WSPÓLNOTA WARTOŚCI" POLSKA: 12 TYSIĘCY ODBIORCÓW, 30 PANELISTÓW Z CAŁEGO ŚWIATA, 10 GODZIN TRANSMISJI, 3 KANAŁY JEDNOCZESNEGO PRZEKAZU NA ŻYWO.

10. Wizyta studyjna (i wywiady dla telewizji polskiej i niemieckiej) w pracowni rzeźbiarza Jana de Weryha-Wysoczańskiego, Hamburg, wrzesień 2020.

11. Cykl felietonów z serii „Historia jednego obrazu", emitowane w TV Polonia od lutego 2019 do lutego 2020 (od poniedziałku do piątku). Ponad 100 odcinków.

12. Felietony w Polonijnej Agencji Informacyjnej – „Jest nas 60 milionów”.

13. Wykłady/prelekcje/spotkania.